"Burada Kropotkin'i övmem gerekmez. O, can dostum… Eğer iyi biri olduğunu söylersem, ona körlemesine bağlı olduğum sanılabilir ya da tarafgir olmakla suçlanabilirim. Bu konuda yargıçlarının, hatta zindancılarının düşüncelerini aktarmak benim için yeterli… Yaşamını yakından veya uzaktan gözlemiş olanlar arasında ona saygı duymayan, iyilikle dolup taşan yüreğine ve büyük zekâsına tanıklık etmeyen, onu gerçekten soylu ve temiz biri olarak tanımayan kimse yok. Hem zaten sürgünü ve esareti tanımış olması da bu yüzden değil mi? Suçu, yoksulları ve zayıfları sevmek; kusuru ise onların davasını savunmuş olması.
Bu kitabın okurları, yazarın kişiliğiyle, sergilediği fikirlerin değerinden daha az ilgilenmek durumundalar yine de. Bu fikirleri, kapağını bile açmadan bir kitap hakkında, dinleyip anlamadan bir düşünce konusunda yargılarını dile getirmeyen dürüst insanlara sunuyorum güvenle. Bütün önyargılarınızı bir yana bırakın, bir süre için çıkarlarınızdan kurtulmayı öğrenin ve şimdilik uygulamasıyla ilgilenmeden sadece hakikati arayarak okuyun bu sayfaları. Yazar sizden tek bir şey istiyor: yalnızca ayrıcalıklıların değil, ama herkesin mutluluğu ülküsünü bir an için olsun onunla paylaşmanızı. Ne kadar kısa ömürlü olsa da bu istek, heveslerinizin bir anlık özenci, aklınızdan geçiveren bir anlık hayal değil de, samimiyse eğer, kısa bir süre sonra onunla hemfikir olmanız mümkün. Eğer dileklerini paylaşıyorsanız, sözlerini de anlayacaksınız. Lakin bu fikirlerin size hiç de ün sağlamayacağını daha baştan bilmelisiniz; bu fikirler hiçbir zaman dolgun maaşlı bir mevki ile ödüllendirilmiş olmayacak ya da yukarıdan gelen bazı sert tepkilere yol açacak. Eğer adalet arıyorsanız, büyük haksızlıklara maruz kalmaya hazır olun..."
Elisée Reclus
"Burada Kropotkin'i övmem gerekmez. O, can dostum… Eğer iyi biri olduğunu söylersem, ona körlemesine bağlı olduğum sanılabilir ya da tarafgir olmakla suçlanabilirim. Bu konuda yargıçlarının, hatta zindancılarının düşüncelerini aktarmak benim için yeterli… Yaşamını yakından veya uzaktan gözlemiş olanlar arasında ona saygı duymayan, iyilikle dolup taşan yüreğine ve büyük zekâsına tanıklık etmeyen, onu gerçekten soylu ve temiz biri olarak tanımayan kimse yok. Hem zaten sürgünü ve esareti tanımış olması da bu yüzden değil mi? Suçu, yoksulları ve zayıfları sevmek; kusuru ise onların davasını savunmuş olması.
Bu kitabın okurları, yazarın kişiliğiyle, sergilediği fikirlerin değerinden daha az ilgilenmek durumundalar yine de. Bu fikirleri, kapağını bile açmadan bir kitap hakkında, dinleyip anlamadan bir düşünce konusunda yargılarını dile getirmeyen dürüst insanlara sunuyorum güvenle. Bütün önyargılarınızı bir yana bırakın, bir süre için çıkarlarınızdan kurtulmayı öğrenin ve şimdilik uygulamasıyla ilgilenmeden sadece hakikati arayarak okuyun bu sayfaları. Yazar sizden tek bir şey istiyor: yalnızca ayrıcalıklıların değil, ama herkesin mutluluğu ülküsünü bir an için olsun onunla paylaşmanızı. Ne kadar kısa ömürlü olsa da bu istek, heveslerinizin bir anlık özenci, aklınızdan geçiveren bir anlık hayal değil de, samimiyse eğer, kısa bir süre sonra onunla hemfikir olmanız mümkün. Eğer dileklerini paylaşıyorsanız, sözlerini de anlayacaksınız. Lakin bu fikirlerin size hiç de ün sağlamayacağını daha baştan bilmelisiniz; bu fikirler hiçbir zaman dolgun maaşlı bir mevki ile ödüllendirilmiş olmayacak ya da yukarıdan gelen bazı sert tepkilere yol açacak. Eğer adalet arıyorsanız, büyük haksızlıklara maruz kalmaya hazır olun..."
Elisée Reclus
