Bugün Pazar Yahudiler Azar _{İstanbul Yahudileri Hakkında Kişisel Bir Gözlem}

“Bugün pazar” diye başlayınca, “bugün beni ilk defa güneşe çıkardılar”la devam edeceğimi düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Aslında doğrusu bu laf bana hiç yabancı gelmiyor. Çocukluğumun geçtiği Çanakkale’de şöyle söylenirdi: “Bugün pazar, gavurlar azar.” Bir “güzel” laf daha vardı: “gavura gavur demeyeceksin...” Bunu da öğretirlerdi aileler en azından, çok kültürlü bir geçmişi olan bu kıyı kentinde.

Roni Margulies’in bir çeşit biyografi ya da aile tarihi diyebileceğimiz bu kısa çalışması İstanbul Yahudileri hakkında. Kendi yetiştiği dönemde, kendi ailesinden hareketle İstanbul’da yaşayan Yahudi cemaatine dair kişisel gözlemler ve bazı değerlendirmeler yer alıyor. Margulies bu kitabı İstanbul Yahudilerine bir “aşk mektubu” olarak düşünmüş, öyle yazmış. Şöyle söylüyor: “Aksanımdan bıyıklarıma, konuşurken yaptığım el kol hareketlerinden ismime kadar beni ben eden önemli ve önemsiz, anlamlı ve anlamsız pek çok ayrıntıyı, niteliği, özelliği bu cemaatten aldım. Sonra uzak düştük; hem coğrafi, hem de başka anlamlarda aramız açıldı; bu kitap bir tür borç ödeme, bir tür teşekkür.”