Din ve Cemiyet

Bir müslüman nelere inanır, neler yapar? İslamiyet insanlara nasıl tesir eder? Müslüman ferd ve müslüman cemiyet nasıl olmalıdır? İslam, bütün zamanların ferdleri ve cemiyetleri için, onları dünyada mutlu edecek esasları kendinde toplamıştır. İslam, cemiyet dinidir. Allah'ın, insanlara buyurduğu vazifelerin en şahsi olanında bile, cemiyet hayatını düzenleyecek bir özellik bulunur. Müslüman, yalnız başına ve kendi zevk ü safası için yaşayamaz. İnsanlardan uzak ve gizlice yapılan ibadetlerin hiçbiri, cemiyet içinde, din kardeşleri ile beraber yapılanlardan daha makbul değildir. Müslüman, daima "amel-i salih"i yani "güzel, doğru, iyi ve yerinde yapılan ibadeti" aramak ve bulup yapmak zorundadır. Dinin ruhu budur. Amel-i salih, yere ve zamana göre değişir. Din kardeşlerinin ve cemiyetin ihtiyaçları, zamanın icapları bunu tayin eder. Soğuk su ikramı kışın değil yazın bir amel-i salih olur. Parası olan için amel-i salih, zenginlere ziyafet vermek değil, yoksulları doyurmaktır. Din kardeşleri ihtiyaç içinde iken tekrar tekrar hacca gitmek amel-i salih olamaz. Dini yaymaya çalışmak, muhtaçlara el uzatmak, en büyük nafile ibadettir.