Tek bir sesin değişmesi kelimenin anlamının değişmesine neden olabilir. Örneğin kal-kar-kat-kaş-kaskelimeleri son sesleriyle birbirinden ayrılır ve farklı anlamlara gelir. Bir sesle birbirinden ayrılan kelime çiftleri(örneğin taşve kaş gibi) konuşma sesleri arasındaki farklara (/t/ve /k/) dikkat çekmek için kullanılır.
Tek sesle ayrılan sözcükler hangi amaçla kullanılır?
- Konuşma sesi bozuklukları
- Okuma öncesi fonolojik farkındalığın (ses farkındalığı) geliştirilmesi
- Disleksi
NASIL KULLANILIR?
İşitsel ayırt etme için;
1. Görsel ipucuyla: Önce ağız açık pozisyonda kelimeye ve hedef seslere dikkat çekilir. “Bak nal, sonunda /l/var. Nasıl söylediğime dikkat et, bu da nar, sonunda /r/ var, /l/ derken dilim üst dişimin arkasında geliyor, /r/derken dilimi arkaya ve geriye doğru kıvırıyorum.Şimdi söylediğim kelimeye ait resmi bana göster” denir ve kelimeler karışık şekilde sorulur (nal, nar, nar, nal, nal, nar, nal gibi). Çocuk hedef kelimeyi doğru gösterdiğinde “bravo, aferin doğru gösterdin” şeklinde sözel olarak ödüllendirilir. Çocuk yanlış gösterirse doğru resim gösterilir ve kelime söylenir. 2. Görsel ipucu olmadan: Görsel ipucu ile sesler ayırt edilmeye başlandıktan sonra yetişkin bir eliyle ağzını örter ve çocuğun sadece duyarak doğru resmi bulmasını ister. Yukarıda anlatıldığı gibi çalışılmaya devam edilir.
Üretim için;
1. Model olarak: Yetişkin kartta bulunan resimleri anlam değişikliğine neden olan sesi vurgulayarak üretir ve çocuktan taklit etmesini ister. Kelimeler arasındaki farkların net anlaşılabilmesi için kelimeleri birbirinden ayıran seslere dikkat çekilir ve çocuk bu sesleri vurgulayarak söyler.
2. Model olmadan: Çocuk resimlere bakar ve kelimeleri birbirinden ayıran sesleri net şekilde söyleyerek üretim yapar.
Tek bir sesin değişmesi kelimenin anlamının değişmesine neden olabilir. Örneğin kal-kar-kat-kaş-kaskelimeleri son sesleriyle birbirinden ayrılır ve farklı anlamlara gelir. Bir sesle birbirinden ayrılan kelime çiftleri(örneğin taşve kaş gibi) konuşma sesleri arasındaki farklara (/t/ve /k/) dikkat çekmek için kullanılır.
Tek sesle ayrılan sözcükler hangi amaçla kullanılır?
- Konuşma sesi bozuklukları
- Okuma öncesi fonolojik farkındalığın (ses farkındalığı) geliştirilmesi
- Disleksi
NASIL KULLANILIR?
İşitsel ayırt etme için;
1. Görsel ipucuyla: Önce ağız açık pozisyonda kelimeye ve hedef seslere dikkat çekilir. “Bak nal, sonunda /l/var. Nasıl söylediğime dikkat et, bu da nar, sonunda /r/ var, /l/ derken dilim üst dişimin arkasında geliyor, /r/derken dilimi arkaya ve geriye doğru kıvırıyorum.Şimdi söylediğim kelimeye ait resmi bana göster” denir ve kelimeler karışık şekilde sorulur (nal, nar, nar, nal, nal, nar, nal gibi). Çocuk hedef kelimeyi doğru gösterdiğinde “bravo, aferin doğru gösterdin” şeklinde sözel olarak ödüllendirilir. Çocuk yanlış gösterirse doğru resim gösterilir ve kelime söylenir. 2. Görsel ipucu olmadan: Görsel ipucu ile sesler ayırt edilmeye başlandıktan sonra yetişkin bir eliyle ağzını örter ve çocuğun sadece duyarak doğru resmi bulmasını ister. Yukarıda anlatıldığı gibi çalışılmaya devam edilir.
Üretim için;
1. Model olarak: Yetişkin kartta bulunan resimleri anlam değişikliğine neden olan sesi vurgulayarak üretir ve çocuktan taklit etmesini ister. Kelimeler arasındaki farkların net anlaşılabilmesi için kelimeleri birbirinden ayıran seslere dikkat çekilir ve çocuk bu sesleri vurgulayarak söyler.
2. Model olmadan: Çocuk resimlere bakar ve kelimeleri birbirinden ayıran sesleri net şekilde söyleyerek üretim yapar.
