Tabakat-ı Nasıri

XIII. yüzyıl tarihçisi Minhâcü'd-dîn Sirâc el-Cûzcânî'nin Ta­bakât-ı Nâsırî adlı eseri, Moğol istilasına ilişkin verdiği bilgiler se­bebiyle Ortaçağ tarihi araştırmaları için müstesna ve önemli bir yere sahiptir. Minhâc-ı Sirâc, Moğol istilasına maruz kalan bazı kentlerde bulunduğundan istilanın bizzat görgü tanığıdır. Eseri­ni, gördüğü ve güvenilir kişilerden duyduğunu bildirdiği olayları kaydederek meydana getirmiştir. M. F. Köprülü, bu eserin kıy­metini “…Tabakât-ı Nâsırî'nin Moğol devri ile uğraşan bir tarihçi için, birinci derecede mühim bir kaynak olduğunu söylemek hiç de yanlış değildir…” sözüyle vurgulamaktadır. Eserin Moğol istilasının anlatıldığı XXIII. tabakası Doç. Dr. Mustafa Uyar tarafından çevrilip gerekli notlar ilave edilerek elinizdeki eser meyda­na getirilmiştir. Minhâcü'd-dîn Cûzcânî'nin ömrünün sonlarına doğru yazdığı bu eser, sağlam üslû­bu ve tasvir kudreti sayesinde XIII. yüzyıl Fars edebiya­tı içerisinde seçkin bir yere sahiptir. Bilhassa Gûrlular ve Delhi sultanları hakkında değerli bir kaynak olduğu gibi, Cengiz'in batı seferleri ve Moğol istilasına dair tanıklıkları ihtiva etmesi bakımından ilk mühim kaynaklardandır.